การต่อสู้คดีอาญานั้น สิ่งสำคัญอีกอย่างหนึ่งคือทุกคนต้องทราบและเข้าใจสิทธิขั้นพื้นฐานของตนเองในเรื่องนี้คือต้องทราบว่าเราทุกคนมีสิทธิและเสรีภาพส่วนบุคคล โดยเฉพาะเรื่องความเป็นอยู่ส่วนตัว กล่าวคือ บ้านพักหรือเคหสถานของเราไม่สำคัญว่าจะเป็นบ้านใหญ่หรือบ้านเล็กแค่ไหน แต่ที่สำคัญอย่างยิ่งคือเจ้าหน้าที่ของรัฐไม่ว่าจะมียศหรือตำแหน่งสูงส่งแค่ไหนไม่สามารถละเมิดสิทธิในเรื่องนี้ได้ เพราะรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. ๒๕๕๐ มาตรา ๓๐ บัญญัติว่า “ บุคคลย่อมมีเสรีภาพในเคหสถาน บุคคลย่อมได้รับความคุ้มครองในการที่จะอยู่อาศัยและครอบครองเคหสถานโดยปกติสุข การเข้าไปในเคหสถานโดยปราศจากความยินยอมของผู้ครอบครอง หรือการตรวจค้นเคหสถานหรือในที่รโหฐานจะกระทำมิได้ เว้นแต่มีคำสั่งหรือหมายของศาล หรือมีเหตุอย่างอื่นตามที่กฎหมายบัญญัติ ” สิ่งที่ต้องถามถ้าใครต้องการตรวจค้นเคหสถานของเราคือ “มีหมายค้นของศาลไหม?” และท่านต้องตรวจสอบหมายค้นก่อน ซึ่งมีลักษณะตามตัวอย่างดังนี้
หมายค้น รูปครุฑ ที่...../๒๕...
ในพระปรมาภิไธยพระมหากษัตริย์
ศาลอาญา
วันที่.....เดือน กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๔๖
ความอาญา
พันตำรวจโท บ. รองผู้กำกับการตำรวจท่องเที่ยว ผู้ร้อง
หมายถึง เจ้าของ/ผู้ครอบครอง บริษัท ภาพยนตร์ จำกัด ห้องเลขที่.....ชั้น ๓ อาคารไทม์สแควร์ แขวงคลองเตย เขตคลองเตย กรุงเทพมหานคร
ด้วยศาลเห็นมีเหตุสมควรให้ค้นสถานที่/บ้านเลขที่ บริษัท ภาพยนตร์ จำกัด ห้องเลขที่.....ชั้น ๓ อาคารไทม์สแควร์ แขวงคลองเตย เขตคลองเตย กรุงเทพมหานคร รายละเอียดปรากฏตามแผนที่สังเขปแนบท้าย
เพื่อพบและยึดสิ่งของ*อันเป็นงานภาพยนตร์และโสตทัศนวัสดุ งานสิ่งบันทึกภาพ สิ่งบันทึกเสียง วีดีโอ ซีดี ดีวีดี แผ่นเลเซอร์ดิสก์ อันเป็นความผิดตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. ๒๕๓๗ และความผิดอื่นที่เกี่ยวข้อง
-ซึ่งจะเป็นพยานหลักฐานประกอบการสอบสวน ไต่สวนมูลฟ้อง หรือพิจารณา
-ซึ่งมีไว้เป็นความผิดหรือได้มาโดยผิดกฎหมาย หรือได้ใช้หรือตั้งใจจะใช้ในการกระทำความผิด
-ตามคำพิพากษาหรือคำสั่งของศาล
เพื่อพบ*..........................................
-บุคคลที่ถ่วงหน่วงเหนี่ยวหรือกักขังโดยมิชอบด้วยกฎหมายและบุคคลต่างด้าว
-บุคคลที่ถูกออกหมายจับ ตามหมายจับเลขที่...../.....ลงวันที่......ซึ่งออกโดย.....
จึงออกหมายค้นให้ พันตำรวจโท บ. กับพวก.....ตำแหน่ง รองผู้กำกับการ ๓ กองบังคับการตำรวจท่องเที่ยว.....มีอำนาจค้น สถานที่/บ้านข้างต้นได้ในวันที่.....กรกฎาคม ๒๕๔๖ เวลา ๑๕.๐๐ นาฬิกา ถึงเวลา.....นาฬิกา ติดต่อกันไปจนกว่าจะเสร็จสิ้นการตรวจค้น
เมื่อค้นได้ตามหมายนี้แล้วให้ส่งสิ่งของที่มีไว้หรือได้ใช้กระทำผิดฐาน สิ่งของดังกล่าวข้างต้นและพร้อมบันทึกการค้นและบัญชีสิ่งของ(ถ้ามี) ไปยัง สถานีตำรวจนครบาลลุมพินี เพื่อจัดการตามกฎหมายต่อไป
..ลงชื่อและประทับตราศาลอาญา...........ผู้พิพากษา
.................................................................................................................................................
หมายเหตุ*ให้ระบุชื่อรูปพรรณบุคคลหรือลักษณะสิ่งของที่ต้องการค้น