การต่อสู้คดีอาญานั้น สิ่งสำคัญอีกอย่างหนึ่งคือทุกคนต้องทราบและเข้าใจสิทธิขั้นพื้นฐานของตนเองในเรื่องนี้คือต้องทราบว่าเราทุกคนมีสิทธิและเสรีภาพส่วนบุคคล โดยเฉพาะเรื่องความเป็นอยู่ส่วนตัว กล่าวคือ บ้านพักหรือเคหสถานของเราไม่สำคัญว่าจะเป็นบ้านใหญ่หรือบ้านเล็กแค่ไหน แต่ที่สำคัญอย่างยิ่งคือเจ้าหน้าที่ของรัฐไม่ว่าจะมียศหรือตำแหน่งสูงส่งแค่ไหนไม่สามารถละเมิดสิทธิในเรื่องนี้ได้ เพราะรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. ๒๕๕๐ มาตรา ๓๐ บัญญัติว่า “ บุคคลย่อมมีเสรีภาพในเคหสถาน บุคคลย่อมได้รับความคุ้มครองในการที่จะอยู่อาศัยและครอบครองเคหสถานโดยปกติสุข การเข้าไปในเคหสถานโดยปราศจากความยินยอมของผู้ครอบครอง หรือการตรวจค้นเคหสถานหรือในที่รโหฐานจะกระทำมิได้ เว้นแต่มีคำสั่งหรือหมายของศาล หรือมีเหตุอย่างอื่นตามที่กฎหมายบัญญัติ ” สิ่งที่ต้องถามถ้าใครต้องการตรวจค้นเคหสถานของเราคือ “มีหมายค้นของศาลไหม?” และท่านต้องตรวจสอบหมายค้นก่อน ซึ่งมีลักษณะตามตัวอย่างดังนี้

 

หมายค้น                                       รูปครุฑ                                  ที่...../๒๕...

           ในพระปรมาภิไธยพระมหากษัตริย์

                                                                                                            ศาลอาญา

                                      วันที่.....เดือน กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๔๖

                                                      ความอาญา

            พันตำรวจโท บ. รองผู้กำกับการตำรวจท่องเที่ยว         ผู้ร้อง

หมายถึง เจ้าของ/ผู้ครอบครอง บริษัท ภาพยนตร์ จำกัด ห้องเลขที่.....ชั้น ๓ อาคารไทม์สแควร์ แขวงคลองเตย เขตคลองเตย กรุงเทพมหานคร

            ด้วยศาลเห็นมีเหตุสมควรให้ค้นสถานที่/บ้านเลขที่ บริษัท ภาพยนตร์ จำกัด ห้องเลขที่.....ชั้น ๓ อาคารไทม์สแควร์ แขวงคลองเตย เขตคลองเตย กรุงเทพมหานคร รายละเอียดปรากฏตามแผนที่สังเขปแนบท้าย

                    เพื่อพบและยึดสิ่งของ*อันเป็นงานภาพยนตร์และโสตทัศนวัสดุ งานสิ่งบันทึกภาพ สิ่งบันทึกเสียง วีดีโอ ซีดี ดีวีดี แผ่นเลเซอร์ดิสก์ อันเป็นความผิดตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. ๒๕๓๗ และความผิดอื่นที่เกี่ยวข้อง

-ซึ่งจะเป็นพยานหลักฐานประกอบการสอบสวน ไต่สวนมูลฟ้อง หรือพิจารณา

-ซึ่งมีไว้เป็นความผิดหรือได้มาโดยผิดกฎหมาย หรือได้ใช้หรือตั้งใจจะใช้ในการกระทำความผิด

-ตามคำพิพากษาหรือคำสั่งของศาล

                    เพื่อพบ*..........................................

-บุคคลที่ถ่วงหน่วงเหนี่ยวหรือกักขังโดยมิชอบด้วยกฎหมายและบุคคลต่างด้าว

-บุคคลที่ถูกออกหมายจับ ตามหมายจับเลขที่...../.....ลงวันที่......ซึ่งออกโดย..... 

                   จึงออกหมายค้นให้ พันตำรวจโท บ. กับพวก.....ตำแหน่ง รองผู้กำกับการ ๓ กองบังคับการตำรวจท่องเที่ยว.....มีอำนาจค้น สถานที่/บ้านข้างต้นได้ในวันที่.....กรกฎาคม ๒๕๔๖ เวลา ๑๕.๐๐ นาฬิกา ถึงเวลา.....นาฬิกา ติดต่อกันไปจนกว่าจะเสร็จสิ้นการตรวจค้น

                   เมื่อค้นได้ตามหมายนี้แล้วให้ส่งสิ่งของที่มีไว้หรือได้ใช้กระทำผิดฐาน สิ่งของดังกล่าวข้างต้นและพร้อมบันทึกการค้นและบัญชีสิ่งของ(ถ้ามี) ไปยัง สถานีตำรวจนครบาลลุมพินี เพื่อจัดการตามกฎหมายต่อไป

                                    ..ลงชื่อและประทับตราศาลอาญา...........ผู้พิพากษา

.................................................................................................................................................

หมายเหตุ*ให้ระบุชื่อรูปพรรณบุคคลหรือลักษณะสิ่งของที่ต้องการค้น