คดีมโนสาเร่ คือคดีที่มีลักษณะดังจะกล่าวต่อไปนี้
(๑) คดีที่มีทุนทรัพย์ไม่เกิน ๓๐๐,๐๐๐ บาท หรือ คดีฟ้องขับไล่บุคคลใดๆออกจากอสังหาริมทรัพย์ (ฟ้องขับไล่ผู้เช่า , ฟ้องขับไล่ผู้อาศัยและฟ้องผู้ที่อยู่ในอสังหาริมทรัพย์โดยละเมิด) อันมีค่าเช่า (ตามสัญญาเช่า)ไม่เกินเดือนละ ๓๐,๐๐๐ บาท
(๒) คดีอยู่ในเขตอำนาจของศาลแขวง
(๓) คดีที่จะนำวิธีชั่วคราวก่อนการพิพากษา ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๒๕๔ มาใช้ไม่ได้
(๔) คดีที่มีการเสียค่าขึ้นศาลตามที่เรียกร้องแต่รวมกันแล้วไม่เกินเรื่องละ ๑,๐๐๐ บาท
(๕) คดีที่การยื่นบัญชีระบุพยานไม่ต้องยื่นล่วงหน้าก่อนวันสืบพยาน ๗ วัน
(๖) คดีที่ไม่ต้องส่งสำเนาเอกสารให้คู่ความอีกฝ่ายหนึ่ง ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๙๐
คดีมโนสาเร่ เป็นคดีที่มีความมุ่งหมายดังนี้
(๑) เพื่อความสะดวก
(๒) เพื่อความประหยัด
(๓) เพื่อความรวดเร็วในการพิจารณา โดยมีกระบวนพิจารณาโดยรวบรัดไม่เป็นแบบพิธีการ
คดีมโนสาเร่ เป็นคดีมีขั้นตอนในการพิจารณาคดีดังนี้
ในวันนัดพิจารณามีกระบวนพิจารณาที่ศาลจะต้องดำเนินการ ๓ อย่างได้แก่
(๑) การไกล่เกลี่ย ศาลจะพยายามทำการไกล่เกลี่ยคู่ความเสมอ
(๒) การสอบคำให้การ ขั้นตอนนี้ศาลจะต้องสอบคำให้การจำเลยกรณีที่จำเลยมาศาลในวันนัดพิจารณา การสอบคำให้การจำเลยนี้เป็นการกระทำที่สำคัญมาก จำเลยยังคงมีสิทธิทำคำให้การยื่นต่อศาลได้
(๓) การสืบพยาน ในคดีมโนสาเร่ ศาลจะสืบพยานในวันนัดพิจารณานัดแรกเลยหรือจะไปสืบพยานในวันหลังก็ได้ซึ่งมีหลักเกณฑ์ดังนี้
(๓.๑) ก่อนการสืบพยาน ศาลจะกำหนดให้คู่ความฝ่ายใดนำพยานเข้าสืบก่อนหรือหลังก็ได้ การที่ศาลจะกำหนดให้คู่ความฝ่ายใดนำพยานหลักฐานเข้าสืบก่อนหรือหลังนี้ ศาลไม่จำเป็นต้องถือตามภาระการพิสูจน์หรือหน้าที่นำสืบ เพราะคดีมโนสาเร่จะดำเนินคดีเพื่อความสะดวก
(๓.๒) ศาลจะสอบถามคู่ความฝ่ายที่จะต้องนำพยานเข้าสืบว่าประสงค์จะอ้างอิงพยานหลักฐานใดแล้วบันทึกไว้ หรือสั่งให้คู่ความจัดทำบัญชีระบุพยานย่นต่อศาลภายในระยะเวลาตามที่เห็นสมควร
คดีมโนสาเร่ เป็นคดีมีวิธีการสืบพยานดังนี้
(๑) ศาลมีอำนาจเรียกพยานหลักฐานมาสืบได้เองตามที่เห็นสมควรเพื่อประโยชน์แห่งความยุติธรรม
(๒) การถามพยาน
(๒.๑) ศาลจะเป็นผู้ซักถามพยานก่อน เนื่องจากคดีมโนสาเร่นั้น กฎหมายต้องการให้ศาลค้นหาความจริง เมื่อศาลซักถามพยานเสร็จแล้วจึงให้ตัวความซักถามเพิ่มเติม
(๒.๒) ศาลมีอำนาจซักถามพยานเกี่ยวกับข้อเท็จจริงใดๆซึ่งอาจจะไม่ใช่ประเด็นในคดีโดยตรงแต่ศาลเห็นว่าเกี่ยวเนื่องกันได้ ซึ่งเป็นการให้อำนาจศาลอย่างกว้างขวางในการที่จะซักถามพยาน
(๓) การบันทึกคำพยานในคดีมโนสาเร่ กฎหมายให้อำนาจศาลที่จะบันทึกคำเบิกความพยานโดยย่อได้เมื่อศาลเห็นสมควร
(๔) การเลื่อนการพิจารณา ในการสืบพยานคดีมโนสาเร่นั้นกฎหมายถือหลักให้พิจารณาคดีต่อเนื่อง การเลื่อนคดีจะต้องเป็นกรณีที่มีเหตุจำเป็นเท่านั้น